Blog Chia Sẻ Kiến Thức Máy tính – Công nghệ & Cuộc sống
Một ngày đẹp zời, bạn đang tìm kiếm một thứ gì đó trên Chrome, và quay lại lướt Facebook, bạn thấy một loạt những quảng cáo liên quan tới những gì bạn vừa tra cứu. Cái này có từ rất lâu rồi nhưng có thể nhiều bạn không để ý và tưởng rằng đó là ngẫu nhiên.
Tại sao lại như thế, không lẽ Facebook lại thấu hiểu được những gì bạn đang suy nghĩ như vậy? và điều này theo bạn là tốt hay xấu? bạn có thấy những gợi ý quảng cáo này hữu ích với bạn không?
Đọc thêm:
Mục Lục Nội Dung
#1. Mạng xã hội, trình duyệt và dữ liệu cá nhân của người dùng
Facebook là một trong rất nhiều mạng xã hội trên thế giới hiện nay, nhưng nó lại phổ biến hơn một cách áp đảo so với các nền tảng mạng xã hội khác ở Việt Nam.
Vì đây là mạng xã hội nên bạn sẽ cần phải cung cấp một lượng thông tin nhất định cho họ (khi đăng ký), và như vậy, họ đã có được một số dữ liệu cá nhân của bạn.
Google Search cũng vậy, chỉ là một Search Engine trong rất nhiều các Search Engine khác, nhưng do độ phổ biến của Google là không thể phủ nhận có đúng không ạ.
Vậy nên trong bài viết này mình sẽ chỉ xoay quanh 2 nền tảng này lớn nhất này thôi nhé, để xem họ đang sử dụng dữ liệu cá nhân của bạn như thế nào.
Vâng, dữ liệu cá nhân của bạn sẽ được Facebook nắm giữ, bao gồm các thông tin bạn tự nguyện trao cho họ, như vị trí hiện tại, các liên hệ cá nhân, các cuộc hội thoại, nội dung trao đổi, những dữ liệu bạn đăng tải lên,….
Còn đối với Google, họ sẽ lấy dữ liệu của bạn từ Cookie trình duyệt (Google Chrome), thông qua các trang web bạn truy cập, những từ khóa bạn tìm kiếm, vị trí hiện tại bạn đang ở, ngôn ngữ bạn đang dùng,…
Và về tính chất, do 2 nền tảng này đều sử dụng quảng cáo để kiếm lợi nhuận nên những dữ liệu của bạn sẽ được trao cho các bên thứ 3, hoặc là họ tự quảng cáo cho các bên thứ 3 thông qua Big Data, sử dụng trí tuệ nhân tạo AI.
Ví dụ, khi mình lên Google tìm kiếm với từ khóa: Sony Xperia XZ, một lúc sau mình quay lại Facebook bạn sẽ thấy hiển thị quảng cáo liên quan đến sản phẩm này.
Những sản phẩm mà bạn nhìn thấy là sản phẩm của các bên thứ 3 đã mua quảng cáo từ Facebook hoặc Google (ví dụ như Lazada, Shopee, Tiki, Sendo,… những trang thương mại điện tử lớn thường đổ tiền vào quảng cáo trên Google và Facebook rất nhiều).
Đó là với Facebook, còn với Google thì cũng tương tự như vậy thôi. Sau từ khóa tìm kiếm đó thì khi bạn lướt xem một trang web bất kỳ, hay là bạn truy cập vào các trang báo trí điện tử nào đó thì sẽ xuất hiện những Banner quảng cáo liên quan đến các sản phẩm mà bạn đã tìm trước đó. Tất nhiên là trong trường hợp những trang web đó có sử dụng quảng cáo của Google (cụ thể ở đây là Google Adsense).
Những quảng cáo tương tự cũng xuất hiện trên Youtube nữa (Youtube cũng của Google mà). Không chỉ thế, nếu bạn là một tín đồ của lĩnh vực nào đó, những quảng cáo đó sẽ đa dạng dần, nhưng vẫn là những thứ mà họ (Google và Facebook) nghĩ bạn sẽ cần.
Giống như kiểu bạn hay tìm về thú cưng, về đồ chơi, về thời trang hay về game…, thì những sản phẩm quảng cáo mà bạn nhìn thấy sẽ là đồ ăn cho chó mèo, thú cứng, đồ chơi trẻ em, quần áo thời trang….
Trên mạng mình nghe mấy người nói là vừa nói chuyện với vợ xong thì lướt Facebook thấy quảng cáo quà mùng 8 tháng 3 nữa 😛 . Mình không biết có thật hay không, nhưng cũng rất có thể chứ !
Tóm lại, Google, Facebook và nhiều dịch vụ trực tuyến đang trao đổi dữ liệu của người dùng cho nhau để phục vụ quảng cáo, để thu lợi nhuận cao hơn.
Đó là bề nổi của tảng băng mà chúng ta dễ dàng thấy ngay được. Còn phần chìm thì mới đáng để chúng ta lo ngại, quảng cáo có thể khiến bạn bị mất quyền riêng tư nhưng nó còn đỡ hơn so việc họ sử dụng dữ liệu cá nhân cho những mục đích không tốt.
Chính Facebook đã thừa nhận, họ đã bán dữ liệu cá nhân của người dùng cho bên thứ 3 (thực ra là do bị phát hiện và bị kiện thì họ mới thừa nhận), và nhiều trình duyệt web, ứng dụng cũng thường xuyên gửi dữ liệu về Trung Quốc, nhưng hậu quả vẫn chưa được đưa ra..
#2. Việc Google và Facebook thu thập dữ liệu của bạn là tốt hay xấu?
Cái này thì tùy thuộc vào quan điểm của bạn. Bạn tin tưởng họ đến mức nào thì sẽ quyết định được mức tốt xấu của hành động này.
Đã là mạng xã hội, đã là Internet thì bất cứ một thứ gì bạn cung cấp cho họ cũng không còn là cá nhân nữa, bạn phải chấp nhận đối mặt với rủi ro thôi. Nói chung là cứ tham gia vào mạng lướt Internet là đã không còn riêng tư nữa rồi.
Một số rủi ro thì mình sẽ kể ra như sau:
Mình thường nghe rất nhiều câu kiểu như “tôi có dữ liệu gì đâu mà phải sợ?”. Vâng, vậy nên mới có nhiều vụ tống tiền, những vụ lộ ảnh nóng, lộ video nhạy cảm, và nhiều thứ mà bạn muốn che giấu khác nữa.
Có thể bạn không cung cấp cho họ những thứ đó, nhưng bạn đâu có quản lí tốt được những dữ liệu nhạy trên máy tính hay thiết bị mà bạn đang dùng đâu, một khi bạn đã tham gia vào môi trường Internet mà không có khả năng bảo mật tốt thì mọi chuyện đều có thể xảy ra..
Như bài viết về FaceApp mà mình đã nói với các bạn trước đó, nếu không phải dân chuyên, liệu bạn có thể thấy được những mã code mà ứng dụng đó đang dùng để upload toàn bộ ảnh của bạn lên mạng không?
Google hay Facebook cũng có thể làm điều tương tự nếu họ muốn, và bằng cách đó, bạn có thể sẽ phải đối mặt với rất nhiều rắc rối.
Còn nếu bạn tin tưởng họ, bạn cứ dùng bình thường thôi. Dù sao đi nữa thì những thứ họ làm ở thời điểm này chỉ là quảng cáo thôi, nên cũng có thể nhắm mắt làm ngơ. Và cũng phải chấp nhận như vậy thôi, vì chúng ta đang dùng các dịch vụ của họ một cách miễn phí mà.
Thực chất là việc đánh đổi thôi, họ không thu tiền trực tiếp từ bạn nhưng họ sẽ kiếm tiền của bạn bằng cách khác, bằng cách quảng cáo và từ việc bạn xem quảng cáo…
Cái mình lo ngại nhất thực ra không phải là các ông lớn như Google và Facebook, mà chỉ sợ những App, những phần mềm chưa đủ độ uy tín bằng cách nào đó lấy được thông tin cá nhân của chúng ta, và họ sử dụng thông tin cá nhân của chúng ta với mục đích xấu mà thôi.
Nhưng bên cạnh đó cũng có một số mặt tốt, đó là: Những quảng cáo của họ sẽ hiển thị phù hợp hơn với nhu cầu của người dùng, tránh được việc quảng cáo hiển thị lung tung gây khó chịu.
Bạn có thể quản lí được những thông tin họ lấy từ bạn, nhưng nên nhớ, một khi họ thật sự muốn, chẳng có cách nào để bạn che giấu những thông tin đó cả.
Một số kiến thức sử để sử dụng Internet an toàn mà bạn nên biết: 13 lưu ý bạn PHẢI BIẾT để luôn được AN TOÀN TRÊN INTERNET
#3. Kết luận
Đây chính là rủi ro mà bạn phải đối mặt trong thời buổi công nghệ hiện nay. Hãy sử dụng Internet một cách thông minh để bảo vệ chính mình các bạn nhé !
CTV: Nam Hoàng – Blogchiasekienthuc.com
