Dấu hiệu cho thấy bạn đang bị hội chứng “Kẻ Mạo Danh”

Có bao giờ bạn được người khác khen và công nhận về những thành quả mà bạn đã đạt được sau những nỗ lực vừa qua, NHƯNG chính bạn lại cảm thấy bản thân mình không xứng đáng với những điều đó hay không?

Hay bạn có luôn cảm thấy rằng mình không xứng đáng với những thành công hiện có, cảm thấy mình kém cỏi hơn thế?

Bên cạnh đó, bạn cũng lo sợ một ngày nào đó mọi người sẽ phát hiện ra rằng bạn không giỏi như mọi người vẫn nghĩ?

Ngẫm nghĩ một chút đi các bạn !

….

Thế nào rồi? Sau khi nghĩ lại thì bạn thấy mình đã từng có những suy nghĩ hay cảm giác như vậy chưa? Nếu có thì rất có thể bạn đã trải qua hội chứng Imposter Syndrome (IS) rồi đấy !

Vậy thì Imposter Syndrome là gì? Và những dấu hiệu cho thấy bạn đang bị hội chứng này?

#1. Imposter Syndrome là gì?

Bạn có thể hiểu Imposter Syndrome là hội chứng “kẻ mạo danh”, “kẻ giả mạo”.

Hội chứng này đem đến cho bạn cảm giác theo hướng rất tiêu cực như “mình luôn kém cỏi”, “mình không đủ năng lực”, “mình không xứng đáng với những thành công hiện tại”….

Đồng thời bạn luôn lo sợ rằng đến một lúc nào đó người khác sẽ nhận ra bạn không tài giỏi đến vậy.

Hay nói cách khác, Imposter Syndrome là cảm giác bản thân không xứng đáng với những gì mình đã đạt được. Bạn luôn cảm thấy mình không xứng đáng với một điều gì đó tốt đẹp.

Và chắc có lẽ các bạn cũng hiểu được phần nào tính chất của hội chứng này thông qua chính cái tên của nó, hội chứng kẻ mạo danh khiến bạn cảm thấy bản thân mình giống như một kẻ giả mạo, lừa dối người khác về khả năng của mình.

Không quan trọng bạn là ai, khả năng của bạn đến đâu, kỹ năng, hoàn cảnh, điều kiện… của bạn như thế nào. Bất cứ ai cũng có thể trở thành “nạn nhân” của hội chứng này.

#2. Nguồn gốc và một vài biểu hiện của hội chứng KẺ MẠO DANH

Thuật ngữ Imposter Syndrome được tạo nên từ hai nhà tâm lý học là Suzanna Imes và Pauline Rose Clance vào năm 1978.

Ban đầu, hội chứng này được cho là thường xảy ra đối với những phụ nữ thành đạt, có nhiều thành tích cao và nổi bật trong xã hội.

Nhưng về sau, hội chứng này đã được công nhận là xảy ra rất phổ biến, rộng rãi hơn thế rất nhiều.

Khi các nhà nghiên cứu phỏng vấn những người phụ nữ thành công, có rất nhiều người không hề thừa nhận những thành tựu của mình là do khả năng, kỹ năng hay sự nỗ lực của họ… Mà họ cho rằng, đó là nhờ vào may mắn, hay có người thì nghĩ rằng những người khác đang đánh giá họ cao hơn năng lực của họ.

Vâng, không chỉ phụ nữ, mà cũng có rất nhiều nam giới trải qua những cảm giác này.

Những người có hội chứng này luôn cảm thấy lo lắng, thiếu tự tin vào bản thân, luôn thấy bất an cũng như không bao giờ thừa nhận công sức/ trí tuệ của mình, không hài lòng với những điều mình đã làm được và đạt được.

Mặc dù việc không hài lòng với những điều mình đạt được, hay khiêm tốn với những thành tích cá nhân đã đạt được có thể khiến bạn có thêm động lực để cố gắng nhiều hơn, nhưng khi rơi vào hội chứng này thì dường như bạn luôn cảm thấy lo sợ thái quá, nghĩ về việc một ngày nào đó sẽ có ai “bóc trần” mình.

Ngoài ra, bạn cũng luôn cảm thấy ám ảnh với việc phải hoàn hảo, phải làm nhiều hơn nhưng lại không dám công nhận những kết quả mình có được.

Hện tượng này được cho là chịu sự ảnh hưởng từ những trải nghiệm, yếu tố xung quanh như gia đình, tuổi tác, hay giới tính, cũng như những áp lực khác trong cuộc sống “đẩy đưa” chúng ta rơi vào tình trạng này.

Qua những điều trên, mình tin là các bạn cũng nhận thấy hội chứng này không hề dễ chịu chút nào, thậm chí còn gây nên những tác động rất tiêu cực, áp lực không lành mạnh lên bản thân, cuộc sống cũng như những cảm xúc bên trong chúng ta.

Vậy thì một câu hỏi đặt ra là liệu có cách nào để chúng ta có thể vượt qua được hội chứng Kẻ mạo danh này hay không?

#3. Cách đối mặt và vượt qua hội chứng Imposter Syndrome

Những suy nghĩ, nhận thức hay niềm tin của chúng ta về một điều gì đó thực sự rất khó để thay đổi.

Tuy nhiên, khi đã nhìn nhận ra là mình cần thay đổi để tích cực hơn, tốt đẹp hơn thì mình tin là chúng ta sẽ cải thiện được những cảm xúc và suy nghĩ bên trong mình. Và dần dần hướng đến một trạng thái lành mạnh hơn như bản thân mình mong muốn.

Bên dưới là những cách giúp bạn vượt qua được hội cứng Kẻ mạo danh (các bạn có thể bổ sung dưới phần bình luận nếu bạn có thêm phương pháp nào hay khác nhé, thank you).

3.1. Ngừng so sánh bản thân với người khác

Khi bạn liên tục so sánh mình với người khác, bạn sẽ càng cảm thấy mình thua kém, không đủ cố gắng và người khác xứng đáng đạt được nhiều thành công hơn bạn.

Và chắc chắn rằng, việc này sẽ càng khiến bạn chìm sâu hơn trong hội chứng Imposter Syndrome mà thôi, bạn ngày càng trở nên tự ti và lo lắng nhiều hơn nữa.

Vậy nên, nếu bạn vẫn thường có thói quen so sánh khi nhìn thấy ai đó, đây là lúc mà bạn nên cố gắng thay đổi thái độ và suy nghĩ của mình.

Chẳng hạn như tập trung hơn vào cuộc trò chuyện giữa bạn và người kia, hoặc chuyển sự quan tâm đến câu chuyện đang diễn ra thay vì nhìn xung quanh rồi phản chiếu vào bản thân mình..

Nếu có so sánh thì hãy so sánh với chính bạn của ngày hôm qua, có như vậy thì bạn mới thấy tự tin hơn được. Không ngừng cố gắng mỗi ngày để luôn cảm thấy mình tốt hơn mình của ngày hôm qua sẽ giúp bạn cảm thấy xứng đáng hơn với những gì bạn đang có.

3.2. Hạn chế sử dụng mạng xã hội quá mức

Mình nghĩ việc dành quá nhiều thời gian trong ngày để quan tâm, chăm chút và chìm trong “thế giới ảo” của mạng xã hội là không đáng.

Nói như vậy không có nghĩa là mình đang phủ nhận những tác dụng và lợi ích của MXH, tuy nhiên bạn có nhận thấy rằng MXH là nguyên nhân chính khiến bạn không ngừng so sánh bản thân với người khác không?

Hơn nữa, khi bạn đang rơi vào hội chứng Kẻ mạo danh thì việc sử dụng mạng xã hội quá đà sẽ khiến mọi thứ trở nên tồi tệ hơn rất nhiều.

Bạn sẽ dễ dàng cảm thấy tự ti trước những hình ảnh bóng lộn, những con người sang chảnh, những cuộc vui chơi xa hoa của bạn bè, đồng nghiệp… nó luôn hiển hiện trên mạng xã hội. Và bạn sẽ ngày càng cảm thấy “chắc chắn” hơn về việc bản thân mình không xứng đáng và thật sự thấp kém hơn người khác.

Bên cạnh đó, nếu bạn xây dựng một hình ảnh của bản thân trên mạng xã hội khác xa với thực tế, cố làm cho nó trở nên hoàn hảo nhưng không phù hợp với chính mình thì sẽ càng khiến bạn cảm thấy bản thân “giả mạo” nhiều hơn.

Và chắc chắn là nó sẽ tạo nên nhiều hệ quả tiêu cực lên cảm xúc về lâu dài, thậm chí sẽ diễn biến trầm trọng hơn chúng ta nghĩ nữa.

Đọc thêm:

• Những điểm tiêu cực của Mạng Xã Hội và một số cách cải thiện
• Những ƯU ĐIỂM và NHƯỢC ĐIỂM của mạng xã hội bạn nên biết

3.3. Ngồi xuống và đánh giá lại khả năng của bản thân

Nếu bạn nhận thấy mình có dấu hiệu của hội chứng Kẻ mạo danh này và luôn cảm thấy mình không đủ tốt, thì có lẽ đây là lúc bạn cần đánh giá lại khả năng của mình một cách khách quan hơn, lý trí hơn.

Ngay bây giờ, bạn hãy lấy giấy bút ra, ngồi xuống và viết  ra những thành tích của bản thân, rồi đối với từng thành tích đó, bạn sẽ liệt kê những hoạt động mà mình đã thực hiện nhằm hướng đến và cố gắng đạt được nó.

Mình tin là sau khi liệt kê hết ra, bạn sẽ thấy thành quả mà bạn đã đạt được rất xứng đáng với những nỗ lực của bạn đấy. Vậy nên việc liệt kê, tự đánh giá lại một cách chi tiết chắc chắn sẽ giúp bạn củng cố niềm tin vào bản thân hơn nhiều đó.

#4. Lời kết

Vâng, như vậy là qua bài viết này thì mình tin là bạn đã có cái nhìn rõ ràng hơn về hội cứng Kẻ mạo danh (Imposter Syndrome) rồi đúng không.

Có một sự thật là sự tự ti, hay những nhận thức của chúng ta về bản thân sẽ không dễ dàng thay đổi chỉ với việc đọc một bài viết, hay là sự cố gắng của một vài ngày ngắn ngủi, mà nó sẽ cần một quá trình nhất định cùng với sự nhìn nhận và quyết tâm muốn thay đổi của bản thân bạn nữa.

Vậy nên, nếu bạn nhận thấy mình đang bị hội chứng Imposter Syndrome thì hãy mạnh mẽ lên nhé, chí ít thì bạn cũng biết là bạn đang bị hội chứng này. Biết được nguyên nhân thì chúng ta sẽ có cách giải quyết dễ dàng hơn, mong là bạn sẽ thoát khỏi tình trạng này sớm nhất có thể nhé !

Cảm ơn các bạn đã đọc đến đây và chúc các bạn một ngày thật tích cực nha 🙂

CTV: Vũ Nam Phương – Blogchiasekienthuc.com