Mã độc Trojan là gì? Cách phòng tránh Trojan hiệu quả

Trojan có phải là virus không?

Vâng, mình biết là nhiều bạn vẫn có sự nhầm lẫn rằng trojan là một loại virus, nhưng trên thực tế, trojan và virus máy tính có bản chất khác nhau hoàn toàn, từ cách thức hoạt động cho đến hình thức lây nhiễm.

Nhưng trojan cũng có khả năng lây nhiễm nhanh và phá hoại cũng tương tự như virus vậy.

Trojan và virus đều có điểm chung là tấn công vào mọi dữ liệu của người dùng trên máy tính, điện thoại hay các thiết bị điện tử khác.

Với sự phát triển như vũ bão của công nghệ hiện nay thì vấn đề về virus máy tính nói chung và trojan nói riêng cũng theo đó mà tăng lên một cách chóng mặt, chúng ẩn mình dưới những lớp ngụy trang khác nhau, ngày càng tinh vi hơn, nguy hiểm hơn.. nhằm gây hại cho máy tính của người dùng.

Chính vì thếmà hôm nay, chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về trojan, để xem trojan là cái méo gì và những cách để phòng tránh được trojan nhé.

#1. Vậy Trojan là gì?

Trojan (hay còn được gọi là Trojan Horse) là một chương trình phần mềm độc hại, nó thường được ngụy trang bằng một hoặc nhiều lớp vỏ bọc tưởng chừng như vô hại để tạo ra sự tin tưởng cho người dùng, từ đó lợi dụng và lây nhiễm vào máy tính mục tiêu, đồng thời thu thập mọi dữ liệu để phục vụ cho những mục đích xấu.

Ví dụ như khi bạn muốn tải bộ gõ tiếng Việt Uniney chẳng bạn, bạn không chịu vào blogchiasekienthuc.com để tải 🙂 mà bạn lại tải nhầm file Unikey có gắn Trojan nào đó ở trên mạng (đơn giản là vì bạn chọn “nhầm” địa chỉ tải).

Lúc này, khi bạn cài đặt bộ “Unikey Trojan” thì máy thì đương nhiên, Trojan đã nghiễm nhiên nằm trong máy tính hoặc điện thoại của bạn rồi.

Trojan là thuật ngữ được lấy từ câu chuyện con ngựa thành Troia trong thần thoại Hy Lạp.

Nội dung kể về sự thông minh của người Hy Lạp khi đã ẩn nấp trong thân con ngựa gỗ khổng lồ nhằm qua mắt vô số những chiến binh bảo vệ, đồng thời cũng khiến cho kẻ địch lầm tưởng đó là chiến tích thu được mà chủ quan khinh địch, giúp quân Hy Lạp chiếm được thành trì một cách dễ dàng. Điều này cũng hoàn toàn giống như cách thức hoạt động của trojan máy tính.

#2. Trojan hoạt động như thế nào?

Như mình đã đề cập ở trên, Trojan có thể ẩn mình dưới rất nhiều hình thức tưởng chừng như vô hại.

Ví dụ như trong file nhạc, phần mềm, hình ảnh, link tải, quảng cáo… và trông chúng có vẻ rất an toàn, hợp pháp để người dùng tải xuống máy tính hoặc chỉ cần click chuột vào là bị “ăn đòn” ngay.

Khi đó mã độc sẽ nhanh chóng xâm nhập vào hệ thống máy tính của bạn, tại đây nó sẽ “nín thở nằm chờ” tín hiệu của chủ nhân (tin tặc), sau đó sẽ xử lý, khai thác và khống chế toàn bộ dữ liệu cá nhân của nạn nhân.

Khác với virus (khi tấn công sẽ dễ bị phần mềm diệt virus phát hiện ra), trojan thường sẽ tấn công dưới vỏ bọc của một chương trình vô hại.

Trojan có thể là một phần mềm thông thường và không thể tự mình lây lan như virus.

Hacker thường sử dụng Trojan để điều khiển máy tính từ xa hoặc biến máy tính của bạn trở thành 1 phần của mạng botnet.

Chắc các bạn còn nhờ các vụ tấn công vào các hệ thống máy chủ lớn như Google, báo Dân trí… nhiều năm về trước rồi chứ. Do botnet đó các bạn !

Mạng botnet với hàng triệu máy tính từ khắp nơi trên thế giới sẽ tấn công và đánh sập các trang web mục tiêu mà hacker nhắm tới.

#3. Dấu hiệu nhận biết máy tính đã bị nhiễm Trojan

Một vài dấu hiệu để nhận biết máy tính hay là thiết bị điện tử của bạn đã bị trojan xâm nhập như:

• Có những dấu hiệu lạ trên màn hình của máy tính.
• Hình nền máy tính tự nhiên bị thay đổi.
• Các văn bản tự động in mà không có sự cho phép của bạn.
• Hệ điều hành tự động thay đổi font chữ hoặc một số thiết lập khác bị thay đổi.
• Lỗi chuột máy tính, ví dụ như không hiển thị chuột, lag, giật chuột,…. trong khi đó, bạn đã thử một vài con chuột khác rồi mà vẫn vậy.
• Thanh Taskbar bị biến mất.
• Cửa sổ trình duyệt web tự động mở trang web mới mà không phải do bạn mở lên.

Tuy nhiên, đây chỉ là một vài dấu hiệu nhận biết rõ ràng nhất cho những loại trojan đơn giản và cơ bản (trojan cùi bắp).

Còn với những loại trojan mới hiện nay đã “thông minh” và nguy hiểm hơn rất nhiều rồi, chúng hoạt động mà không để lại bất cứ dấu hiệu nào khi lây nhiễm, từ đó gây ra rất nhiều khó khăn trong việc phát hiện.

#4. Làm thế nào để phòng tránh bị nhiễm Trojan cho máy tính và điện thoại?

Trojan lây nhiễm như thế nào và qua đâu thì cách phòng tránh chúng ta chỉ cần suy ngược lại thế là được.

Máy tính, điện thoại… thường bị nhiễm trojan khi bạn truy cập vào những trang web đen hoặc những trang web không an toàn.

Hoặc khi bạn click vào các file đính kèm và đường link trong Email hoặc qua các ứng dụng chat của người mà bạn không quen biết, không tin cậy, không biết từ đâu mà ra.

Hoặc trojan cũng có thể bị lây nhiễm qua các thiết bị ngoại vi như USB, ổ cứng rời…

Vậy nên, cách hiệu quả nhất để phòng tránh trojan đó là không bao giờ mở bất kỳ tập tin, link liên kết, hay phần mềm mà bạn không biết hoặc bạn đang nghi ngờ.

Trojan chỉ có thể phát tán khi bạn click trực tiếp vào những nội dung chứa phần mềm độc hại mà thôi. Nên tốt nhất là bạn hãy kiểm tra chúng trước khi khởi chạy bằng những chương trình quét virus có sẵn trên máy hoặc sử dụng công cụ quét virus online như Virustotal.

Nếu như bạn đã có kinh nghiệm sử dụng máy tính thì phần mềm diệt virus miễn phí hoặc phần mềm diệt virus có sẵn trên máy tính (Windows Security) là khá ok rồi.

Tuy nhiên, nếu bạn chưa có nhiều kinh nghiệm sử dụng thì bạn nên lựa chọn các phần mềm diệt virus trả phí như Kaspersky, Bitdefender, Avast…

Còn trên điện thoại thì bạn có thể sử dụng một số phần mềm bảo mật rất nổi tiếng như:

Malwarebytes Security (Android), Security Master (Android), Kaspersky Internet Security (Android), Avast Antivirus (Android), AVG Antivirus Security (Android)… McAfee Mobile Security (Android), Bitdefender Free Antivirus (Android)….

Ngoài ra, bạn cũng đừng quên nâng cấp, cập nhật hệ điều hành, cập nhật phần mềm mới thường xuyên để vá các lỗ hổng tồn đọng. Hacker rất hay lợi dụng những lỗ hổng của những phiên bản cũ để xâm nhập máy tính của bạn đấy.

#5. Lời kết

Okay, như vậy là bạn đã hiểu trojan là gì rồi đúng không. Và qua bài viết này thì mình tin là bạn cũng sẽ có những biện pháp để phòng tránh trojan hiệu quả hơn.

Hi vọng bài viết này sẽ hữu ích với bạn. Chúc tất cả các bạn thành công!

Đọc thêm:

• 5 loại VIRUS NGUY HIỂM mà bạn cần cảnh giác năm 2022
• Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết máy tính bị nhiễm Virus
• Cách chặn Autorun, Malware, Trojans.. từ USB, HDD… vào máy tính
• Lý do bạn nên hạn chế sử dụng phần mềm Crack và bẻ khóa phần mềm?

CTV: Hoàng Tuấn – Blogchiasekienthuc.com
Edit by Kiên Nguyễn